Ο σακχαρώδης διαβήτης κατατάσσεται στα μεταβολικά νοσήματα και σχετίζεται με την διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Η διαταραχή αυτή μπορεί να είναι αποτελέσμα μειωμένης παραγωγής ινσουλίνης, (ορμόνη που παράγεται στο πάνγκρεας και παίζει πρωταρχικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων), ή μειωμένης ευαισθησίας των κυττάρων στην ινσουλίνη και η οποία μπορεί να προκαλέσει αυξημένα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα.
Ο σακχαρώδης διαβήτης διακρίνεται σε 3 κατηγορίες:
• το διαβήτη τύπου I
• το διαβήτη τύπου ΙΙ
• και το διαβήτη κύησης
Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια χρόνια πάθηση που αν παραμείνει αρρύθμιστη μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπλοκές στο πάσχοντα συμπεριλαμβανομένων την καρδιαγγειακή νόσο, τη νεφρική ανεπάρκεια και βλάβες στα νεύρα. Παρόλα αυτά αν γίνει ορθή ρύθμιση σε συνεργασία με τον ιατρό και τον κλινικό διαιτολόγο μπορούν να αποφευχθούν οι επιπλοκές.
Υπάρχουν διάφορες πληροφορίες προσβάσιμες σχετικά με τον σακχαρώδη διαβήτη και αρκετές φορές οδηγούν σε πανικό και λανθασμένα συμπεράσματα όσο αφορά την διατροφική του αντιμετώπιση. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε σε κάποιους μύθους που επικρατούν για τη διατροφή στη μεταβολική αυτή νόσο.
Μύθος 1: Πρέπει να ακολουθώ συγκεκριμένη διατροφή και να τρώω συγκεκριμένα διαβητικά τρόφιμα
Η διατροφή που συστήνεται για τα άτομα διαγνωσμένα με σακχαρώδη διαβήτη δεν διαφέρει από μια συνηθισμένη υγιεινή διατροφή που συστήνεται για τον γενικό πλυθησμό. Επίσης δεν υπάρχουν συγκεκριμένα διαβητικά τρόφιμα που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο διαιτολόγιο των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη που διαφέρουν από τα συνιθησμένα τρόφιμα. Η ισορροπία, το μέτρο και η ποικιλία στη διατροφή είναι αυτά που θα οδηγήσουν σε μια καλή ρύθμιση του ζαχάρου του αίματως και θα μειώσουν τις πιθανότητες για επιπλοκές.
Μύθος 2: Οι υδατάνθρακες πρέπει να είναι σημαντικά μειωμένοι στην διατροφή του πάσχοντα
Οι υδατάνθρακες προέρχονται στην διατροφή από αμυλούχα τρόφιμα όπως το ψωμί, την πατάτα, το ρύζι, τα μακαρόνια και άλλα. Όπως προανάφερα ο μεταβολισμός των υδατανθράκων στον σακχαρώδη διαβήτη είναι διαταραγμένος λογω της μείωσης της παραγωγής ινσουλίνης ή λόγω της μειωμένης ευαισθησίας των κυττάρων στην δράση της. Αυτό όμως δεν συναπάγεται ότι ο πάσχοντας πρέπει να αποφεύγει ή να μειώνει δραστικά την πρόσληψη τροφίμων της ομάδας αυτής. Ας μην ξεχνάμε ότι οι υδατάνθρακες είναι η πρώτιστη πηγή ενέργειας στο σώμα μας και ότι οι γενικες οδηγίες διατροφής εισηγούνται όπως το 40-60% της ημερήσια πρόσληψης ενέργειας να προέρχεται από τους υδατάνθρακες. Πιο σημαντικό είναι να δώσετε έμφαση στην μορφή υδατανθράκων που καταναλώνετε και πιό συγκεκριμένα , η μεγαλύτερη πρόσληψη πρέπει να είναι σε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσως, τη βρώμη, τη σίκαλη και μικρότερη πρόσληψη σε απλούς υδατάνθρακες όπως τα άσπρα δημητριακά και την ζάχαρη. Ο κλινικός διατολόγος μπορεί να σας δώσει πιο συγκεκριμένες οδηγίες για την ποσότητα υδατανθράκων που χρειάζεστε, σύμφωνα πάντοτε με το δικό σας σωματικό βάρος, τις δικές σας ενεργειακές ανάγκες, την κατάσταση ρύθμισης της γλυκόζης αίματος και τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε.
Μύθος 3: Μόνο υδατάνθρακες ολικής αλέσεως πρέπει να υπάρχουν στη διατροφή του πάσχοντα
Όπως προανάφερα έμφαση πρέπει να δίνεται στην ποιότητα υδατανθράκων που καταναλώνονται ημερησίως. Ο λόγος απλός. Οι φυτικές ίνες που περιέχονται στους σύνθετους υδατάνθρακες σε μεγαλύτερη αναλογία, σε σχέση με τους απλούς υδατάνθρακες, μπορούν να οδηγήσουν σε πιο αργή απελευθέρωση της γλυκόζης στο αίμα με αποτέλεσμα την αποφυγή απότομων σκαμπανευασμάτων της. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί η διατροφή να είναι μονότονη και περιοριστική. Άσπρα δημητριακά και μακαρόνια, ρύζι, μπορούν να υπάρχουν στην διατροφή, πάντοτε με μέτρο και με τους κατάλληλους διατροφικούς συνδιασμούς. Για παράδειγμα αν τα μακαρόνια είναι άσπρα και συνδιαστούν με κρέας (η πρωτεϊνη επιβραδύνει την διάσπαση των υδατανθράκων και την άυξηση της γλυκόζης στο αίμα) ή με σαλάτα (τα λαχανικά είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών) τότε μπορεί να επιτευχθεί μια ισορροπιά στην αυξομείωση της γλυκόζης του αίματος.
Μύθος 4: Πρέπει να καταναλώνονται μόνο συγκεκριμένα φρούτα
Πολύς σάλος επικρατεί για τα φρούτα που πρέπει να καταναλώνονται από ένα άτομο με σακχαρώδη διαβήτη. Επικρατεί μια γενική αντίληψη ότι υπάρχουν καλά και κακά φρούτα και ότι ενώ κάποια είναι απαγορευτικά κάποια άλλα συστήνονται περισσότερο. Αυτό δεν ισχύει και αν και κάποια φρούτα έχουν εντονότερη δράση στα ζάχαρα του αίματος περισσότρη έμφαση πρέπει να δωθεί στην ποσότητα που καταναλώνεται. Υπάρχουν οι διαβητικές αντιστοιχίες οι οποίες δίδουν την ακριβή ποσότητα του κάθε φρούτου που αντιστοιχεί με 15γρ. υδατάνθρακα (1 διαβητική ανταλλαγή). Επιπρόσθετα σημασία πρέπει να δώσετε στον αριθμό των φρούτων που καταναλώνονται ημερησίως. Ο κλινικός διαιτολόγος μπορεί να σας κατατοπίσει για τις κατάλληλες μερίδες και τις ποσότητες που μπορείτε να καταναλώνετε.
Μύθος 5: Δεν πρέπει να ξανακαταναλώσω ζάχαρη και γλυκά
Τα γλυκά αποτελούν μια εξαιρετικά πλούσια πηγή ζάχαρης και μπορούν να προκαλέσουν απότομη άυξηση του ζαχάρου στο αίμα και στη συνέχεια μια επακόλουθη απότομη μείωση. Λέγοντας αυτό είναι σημαντικό να αναφέρω όμως ότι μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδιασμό με άσκηση μπορεί να συμπεριλαμβάνει και τα γλυκά. Αρκεί να καταναλώνονται με μέτρο, σε μικρότερη συχνότητα και σε μικρότερη ποσότητα.
Συμπερασματικά μια διατροφή για άτομα με διαβήτη δεν διαφέρει καθόλου με τις γενικές οδηγείες για υγιεινή διατροφή. Είναι απλά πιο σημαντικό να βεβαιωθεί το άτομο ότι ακολουθεί τις οδηγείες αυτές.